Acteur François van der Zanden op solotour: ‘Als je steeds hetzelfde kunstje doet, blijf je stilstaan’

François van der Zanden vertolkte Berry van Aerle in ‘Berry, de musical’, pakte de mannelijke hoofdrol in ‘Pygmalion’ en veel andere toneelproducties en staat binnenkort weer op de planken. Ditmaal in zijn uppie, want ‘Ne Goeie Mens’ is een solo-optreden dat op vrijdag 20 en zaterdag 21 juni in het Annatheater in Helmond te zien is. Een compleet nieuwe ervaring voor de Helmonder. In zijn cabaretvoorstelling gaat hij de diepte in, maar er mag zeker ook gelachen worden. “Ik denk wel dat mensen me beter leren kennen door deze voorstelling.”

Je kunt ’Ne Goeie Mens’ met recht een persoonlijke voorstelling noemen. “In dit stuk neem ik afscheid van een belangrijk persoon. Als je de poster van de voorstelling ziet, zal je niet ontgaan zijn dat het om mijn vader gaat. Mijn pa is al twintig jaar dood en ik heb naar mijn idee nooit echt goed afscheid van hem kunnen nemen. Er waren een aantal dingen die ik hem nog wilde zeggen, maar dat is niet gelukt omdat hij erg snel stierf”, vertelt Van der Zanden.

De levens van vader en zoon hebben een aantal raakvlakken, stelt de cabaretier: “Die raakvlakken komen terug in de voorstelling. Mijn pa was recensent bij het Helmonds Dagblad. Hij bezocht heel veel toneelvoorstellingen, muziekuitvoeringen en was vaak in het theater te vinden. Toen ik groot genoeg was, mocht ik met hem mee en zo is de liefde voor toneel ontstaan. Als kind wilde ik graag toneelspeler worden. Die droom heb ik uiteindelijk laten varen. Totdat ik 45 werd.”

Voorgrond
Op zijn 45^e werd Van der Zanden benaderd door de Helmondse toneelgroep Maskerade. Deze vereniging bestond vooral uit vrouwen en voor een stuk zochten ze een man. “Het ging om het toneelstuk ‘Pygmalion’ – dat uiteindelijk als ‘My Fair Lady’ verfilmd werd. Ik werd gevraagd voor de rol van Henry Higgins. Het gaat om een van de hoofdrollen en dat was voor mij een enorme uitdaging. Ik speelde wel eens toneelstukjes in familiare kring. Nu stond ik ineens op de voorgrond, op het podium.”

Het mooie van toneel is volgens Van der Zanden dat het je uitdaagt om uit je comfortzone te stappen: “De manier waarop je dat doet, is heel veilig en dat vind ik prettig. Je bereidt je erop voor door je tekst te leren en door in de huid van een ander te stappen. Dat maakproces is prachtig. Ik denk dat het goed is om af en toe je grenzen te verleggen. Als je steeds hetzelfde kunstje doet, blijf je stilstaan.”

Berry van Aerle
Na het uiteenvallen van Maskerade deed de Helmonder auditie voor de Helmondse Musical: “Of ik de rol van Berry van Aerle in ‘Berry, de musical’ wilde spelen. Dat is de mooiste rol die ik ooit gespeeld heb. Ineens stond ik ook voor een groter publiek in Het Speelhuis. In plaats van voorstellingen met honderd bezoekers, keek ik op het podium uit op vijfhonderd mensen. Echt te gek! Ik ben ook de enige Helmonder die in elke editie van de Helmondse Musical te zien is geweest. Ook in de zwanenzang die eind dit jaar te zien is.”

Van der Zanden wilde zichzelf uitdagen: “Zes jaar geleden kreeg ik het idee om zelf een eigen stuk te schrijven, te produceren en te regisseren. Er zaten flarden van ‘Ne Goeie Mens’ in mijn hoofd, maar het was nog geen samenhangend verhaal. Op een gegeven moment zei ik tegen mijn vriendin dat ik twee weken naar Bali ging om op de voorstelling te broeden. Dat heb ik gedaan en in die veertien dagen ben ik dagelijks gaan schrijven en schaven aan het stuk. Toen ik thuiskwam en klaar was met het schrijfproces kwam er iets tussen, waardoor het hele proces op de lange baan geschoven werd. Dat iets was corona.”

Joep
Naast een pandemie die het hele land op slot zette, kreeg Van der Zanden te maken met het ergste wat een vader kan overkomen: de dood van zijn zoon. “Joep worstelde al jarenlang met depressies. Het leek goed met hem te gaan, maar hij verborg zijn demonen voor de buitenwereld. Uiteindelijk was het leven voor hem te zwaar. Dat was het begin van een inktzwarte periode. Het heeft lang geduurd voordat ik weer plezier kon ervaren in het leven. Deze voorstelling brengt dat teweeg. Joep komt wel voor in het stuk, zij het kort.”

Door zijn naam te noemen, houdt Van der Zanden de gedachtenis aan Joep levend. “Er is mij wel eens gevraagd of ik geen hele voorstelling aan hem wil wijden. Dat kan ik niet. Nog niet in elk geval. Ik vind het wel belangrijk om over hem te blijven praten. Dat heeft enige tijd gekost voordat ik dat kon doen, maar nu lukt het goed.”

Sterven van de zenuwen
De missie van de Helmonder is om mensen te boeien met de voorstelling: “Het is een serieus stuk, maar er valt zeker flink wat te lachen. Een concrete boodschap heb ik niet, maar ik denk wel dat mensen me beter leren kennen door deze voorstelling. In ‘Ne Goeie Mens’ zit dan ook veel zelfspot. Ik vertel onder andere over mijn jeugd, ervaringen met meisjes en over dat ik gepest werd met mijn rode haar.”

Alleen op het podium staan, is andere kost dan optreden met een groep. “Mijn voorbereiding voor deze voorstelling is niet anders dan dat voor een regulier toneelstuk. Het grootste verschil is dat ik op niemand kan terugvallen. Ik bereid me goed voor, neem een half uur voor aanvang tijd voor mezelf en zal opnieuw sterven van de zenuwen. Ik ga er echter van uit dat ik na vijf minuten op het podium te hebben gestaan in de flow kom te zitten. Dat ik er zin in heb moge duidelijk zijn”, vertelt Van der Zanden met een lach.

Tickets voor ‘Ne Goeie Mens’ zijn verkrijgbaar via deze link. De voorstelling wordt op vrijdag 20 juni en zaterdag 21 juni gespeeld in het Annatheater in Helmond. Dit theater is gevestigd aan Floreffestraat 21a.

Foto: François van der Zanden