Een verdwenen kerkje

Dit verhaal maakt deel uit van een serie. De verhalen worden geschreven door Hans Vogels van Heemkundekring Helmont. 

In Nederland zijn veel kerken gesloopt, vaak waren dat bedehuizen met allure die in hoge mate het stadsbeeld bepaalden. Een treurig voorbeeld is de Helmondse Heilig Hartkerk, een product van de fameuze architect Pierre Cuypers, dat in 1957 werd geruimd. Er zijn ook kerken met een geringere omvang verdwenen. Daarmee werd het uiterlijk van een stad niet geschonden, maar ze waren wel belangrijk voor de (kerkelijke) geschiedenis.

Dat geldt ook voor het voormalige gebouwtje van de Kerk der Gereformeerde Gemeente aan de Weg op den Heuvel, tegenover de voormalige ambachtsschool. Het stond bezijden de productiehal van de N. V. Schroefboutenfabriek Everts en van der Weyden en bereikte een leeftijd van ruim een halve eeuw. Het werd gebouwd in opdracht van de Vereniging tot Evangelisatie, nadat daartoe in 1885 een bouwvergunning was verleend. Bij het gebedshuis verrees ook een woning voor de predikant of voorganger. Toen de vereniging ophield te bestaan, behoorde het aan God gewijde gebouw tot het goed van de Vereniging de Kerkelijke Kas, die de Nederduitse Gereformeerde Kerk bestuurde.

Het was toen nog onzeker of de Gereformeerde Kerk erkend zou worden. Die was in 1892 ontstaan uit de Christelijk Gereformeerde Kerk, een combinatie van de Christelijke Afgescheiden Gemeente en de Gereformeerde Kerk onder het Kruis. De Christelijke en Nederduitse Gereformeerden fuseerden tot de Gereformeerde Kerken. Hierdoor verloren de Vereniging de kerkelijke kas en het kerkgebouw hun bestaan. Omdat men geen vaste predikant meer in dienst had, stond ook de dienstwoning leeg. Bij akte van 19 november 1897 droeg het genootschap, ten overstaan van notaris Antoon Dijkhoff, haar bezittingen over aan de Gereformeerde Kerk van Helmond.

In 1898 was het kerkbestuur genoodzaakt het oude kerkje te gelde te maken. Die gelegenheid werd door de firma Everts en Van der Weijden te baat genomen om haar terrein naar de zijde van de Weg op den Heuvel uit te breiden. Op 25 januari 1898 werd in bijzijn van Antoon Dijkhoff de verkoopakte getekend door de heren Gerrit Visser en Jan Links, die samen de kerkenraad van de Gereformeerde Kerk vormden. Het een en ander voor de som van 12.000 gulden. Aan de Kromme Steenweg was een nieuwe Gereformeerde Kerk gebouwd, die in 1960 op zijn beurt buiten gebruik werd gesteld nadat de Gereformeerde Kerk ‘De Ark’ aan de Eisenhowerlaan in gebruik was genomen.

Nadat uit het kerkgebouw aan de Weg op den Heuvel de preekstoel, het klankbord en de kerkbanken waren verwijderd, werd het aan het complex van Everts en van der Weyden toegevoegd. De woning van de predikant werd ingericht tot bedrijfskantoor, in de kerk werd de smederij ondergebracht en op het zangkoor een bergplaats ingericht. Vanaf 1933 werd het pand gebruikt als bedrijfsruimte voor drukkerij Royakkers. In 1941 viel het ten prooi aan de sloperhamer.

Reacties kunnen gemaild worden naar info@heemkundekringhelmont.nl