Open Monumentendagen zuchten onder hitte

De hitte is soms een spelbreker tijdens de Open Monumentendagen dit weekend in Helmond. Door de hoge temperaturen wordt het aantal verwachte bezoekers niet altijd gehaald. Maar heel erg lang wordt daar niet bij stilgestaan. Het publiek dat de hitte wel trotseert, kan tien plaatsen bezoeken met stuk voor stuk interessante monumenten.

In het kasteel van Helmond staan om 14.00 uur de ramen op de bovenverdiepingen tegen elkaar open. Dat geeft wat lucht, maar het blijft erg warm. In de catacomben is het weliswaar koeler maar druk is het niet. Het kasteel biedt voor elk wat wils aan geschiedenis, spannende verhalen en kasteelschatten. “Gewoonlijk hebben we op speciale dagen als Monumentendag of Kastelendag achthonderd tot duizend bezoekers per dag,” vertelt suppoost Wilfred Heesakkers. “Dat halen we vandaag bij lange niet, ik denk dat mensen het water opzoeken en aan het zwembad gaan liggen.”

‘Diehards’

Maar voor de ‘diehards’ die er wel zijn is het prettig dat ze in alle rust de waterburcht uit 1325 gratis en voor niets kunnen bekijken. Familie Van de Ven is speciaal met twee kinderen uit Laarbeek naar Helmond gekomen. “Monumentendag is voor ons elk jaar vaste prik om het historisch erfgoed in de omgeving te leren kennen,” legt de vader van de familie uit. “Dit jaar is de keuze gevallen op een paar kerken en het kasteel in Helmond.”

Industrieel Erfgoed

Schuin tegenover het kasteel aan de andere kant van de Zuid-Willemsvaart ligt het Industrieel Atrium. Dit museum eert het industrieel erfgoed van Helmond en is gewoonlijk alleen op donderdag open. Het gebouw dateert uit 1917 en heeft zelf een gemeentelijke monumentenstatus. Vroeger was er de beroemde naaigarenfabrikant Carp in gevestigd. In het museum zie je hoe mensen vijftig jaar geleden hun geld verdienden in de Helmondse fabrieken. Of het  nu gaat op de textiel- of de metaalindustrie, gasvoorziening of drukkerijen.

Begemann failliet

“In 1992 ging machinefabriek Begemann failliet.” Vrijwilliger Henk Knapen legt uit dat het museum ruim dertig jaar geleden bij toeval is ontstaan. “Het bedrijf maakte pompen en staalconstructies en hun bedrijf, dat naast dit museum lag, werd gesloopt; alles werd weggegooid. Een van onze vrijwilligers heeft toen gevraagd of hij in de afvalcontainer mocht duiken. Dat mocht en dat was het begin van onze collectie.” Inmiddels zijn er spullen van veel meer Helmondse bedrijven te vinden, zoals de Koninklijke Textielfabrieken J. A. Raymakers & Co, Van Thiel United, de Vlisco, of Carp’s garenfabrieken.

Levend erfgoed de Warande

De Warande is een natuurmonument in Helmond. IVN Helmond heeft er een nieuwe wandelroute uitgezet met de naam ‘verdwalen met verhalen’. In een stand bij de parkeerplaats worden wandelaars opgevangen die meer willen weten. “Van oorsprong is de Warande het jachtbos van de Heren van Helmond”, vertelt Jeanne Moorman, coördinator van de bomenwerkgroep. “Het bos was een bron van inkomsten. Er werd eeuwenlang wild gevangen, hout gekapt en eikels verzameld. Er was zelfs een steengroeve.”

Vliegtuigbom

Maar er ligt nog veel meer recentere geschiedenis en al die feitjes staan in de folder met de wandelroute. Zo blijkt dat op de plaats van de huidige vijver korte tijd een enorme villa heeft gestaan. Tussen 1914 en 1928 woonden daar textielbaron Piet De Wit en zijn vrouw Anna. En in augustus 1944 was het bos en park een schuilplaats voor Duitse militairen en hun voertuigen. Bij een bombardement is er een geallieerde vliegtuigbom in het park gevallen.

Foto’s: Ellen van Asseldonk