Opinie: ‘Waarom zwijgen sommige Helmondse politieke partijen over Gaza?’

Rectificatie
De meerderheid van de gemeenteraad stemde afgelopen dinsdagavond voor de motie ‘Helmond trekt de Rode Lijn’. Daarmee schaart de stad zich openlijk achter de internationale oproep aan de Nederlandse regering om een duidelijke grens te trekken rond de problematiek in Gaza. De motie wil dat de politieke, economische en militaire steun aan Israël stopt. Niet alle partijen stemden voor deze motie en dat roept vragen op bij fractievoorzitter Wilbert Linders van Mi Hellemonders. In dit opiniestuk wordt een ‘uitnodiging tot morele moed’ gedeeld.

Als veteraan heb ik persoonlijk ervaren wat oorlog met mensen doet. Ik heb gediend in gebieden waar vrijheid geen vanzelfsprekendheid is, waar gezinnen worden verscheurd en kinderen de taal van geweld eerder leren dan die van hoop. Juist daarom raakt de situatie in Gaza me diep. Want wie weet wat vrijheid kost, weet ook wat haar afwezigheid betekent.

Op 4 mei herdenken we hen die vielen voor onze vrijheid. Slechts één dag later vieren we diezelfde vrijheid met Bevrijdingsdag. Maar vrijheid vieren, terwijl we zwijgen over de ontmenselijking en het grootschalige geweld in Gaza, is moreel onhoudbaar en pijnlijk tegenstrijdig.

Drempel overschreden
De cijfers liegen niet. Internationale gerechtshoven, VN-rapporteurs en mensenrechtenorganisaties zijn helder: de drempel voor genocide is overschreden, of op zijn minst bereikt. Toch blijft het oorverdovend stil op veel bestuurlijke niveaus. Nog steeds wordt er getwijfeld aan woorden die de werkelijkheid allang overstijgt.

Daarom diende ik mede de motie ‘Helmond trekt de Rode Lijn’ in. Niet uit politieke voorkeur, maar uit morele noodzaak. Helmond kiest ervoor niet langer toe te kijken. We erkennen dat taal ertoe doet en dat stilte medeplichtigheid kan worden.

Niet wegkijken
Ik sprak daarbij ook namens hen die zich in onze stad onzichtbaar voelen in hun pijn. Namens mensen die dagelijks wakker worden met zorgen om hun familie, gemeenschap en erfgoed. Als we vrijheid echt waarderen, kunnen we niet wegkijken wanneer die op zo’n schaal wordt ontnomen.

Laat dit onze daden zijn, niet slechts onze woorden. Geen herdenking zonder verantwoordelijkheid. Geen vrijheid zonder solidariteit.

**Over de VVD Helmond: een reflectie en correctie**
In mijn eerdere versie van dit opiniestuk schreef ik dat de VVD Helmond de motie zou hebben afgedaan als “gebaseerd op aannames”. Na terechte terugkoppeling van de VVD-fractie wil ik dit corrigeren: deze woorden zijn niet letterlijk door hen uitgesproken in de raad of stemverklaring. Mijn excuses daarvoor.

De VVD Helmond heeft in haar stemverklaring aangegeven dat zij meeleeft met alle slachtoffers van het geweld, en dat zij bewust kiest voor terughoudendheid in het duiden van internationale conflicten, juist omwille van verbinding in een diverse stad. Dat is een standpunt dat, hoewel ik er anders in sta, terecht en volledig weergegeven moet worden.

Mijn kritiek op het gebrek aan morele duiding kwam voort uit frustratie over de stilte rond een humanitaire crisis, niet uit de wens om politieke collega’s verdacht te maken. Het blijft voor mij belangrijk dat we als raad durven spreken wanneer fundamentele mensenrechten worden geschonden. Maar dat moet altijd gepaard gaan met respect voor elkaars motieven, zorgvuldigheid in de weergave van standpunten en de bereidheid tot dialoog.

Over FVD Helmond en Helder Helmond
Forum voor Democratie Helmond stemde tegen de motie en was helder over hun motivatie. Hoewel ik het daar inhoudelijk niet mee eens ben, waardeer ik de openheid van hun houding.

Helder Helmond gaf aan terughoudend te zijn vanwege het risico op verdeeldheid binnen de Helmondse gemeenschap. Dat argument begrijp ik, maar ik blijf van mening dat morele duidelijkheid – mits goed verwoord – juist kan verbinden, niet verdelen.

Waarom ik dit móést schrijven

Het zit me zodanig dwars dat ik dit opiniestuk moest schrijven. Niet om het debat te verharden, maar omdat zwijgen geen optie is. Niet om collega’s te veroordelen, maar omdat ik geloof dat onze stad recht heeft op duidelijke taal in tijden van groot onrecht.

Laten we het ongemakkelijke gesprek niet uit de weg gaan, maar voeren met moed, respect en helderheid. Niet om gelijk te krijgen, maar om trouw te blijven aan de waarden die we allemaal onderschrijven: mensenrechten, rechtvaardigheid en waardigheid.

Moraliteit
Als we als raad zeggen: “we kiezen geen kant”, dan kiezen we in de praktijk vaak wel, namelijk de kant van de status quo, van de macht die het hardst roept, of van het conflict dat we niet durven benoemen.

Neutraliteit klinkt veilig, maar als de cijfers, beelden en uitspraken wijzen op mogelijk internationaal strafbare feiten, dan vereist moraliteit méér dan voorzichtigheid. Het vereist positie.

Een uitnodiging tot morele moed
Ik nodig de fracties die tegenstemden uit tot een open gesprek. Niet over partijkleur, maar over morele grenzen. Want onze verantwoordelijkheid begint hier,  in de raadzaal, in het openbaar, namens mensen in onze stad die geraakt worden, direct of indirect.

Helmond mag klein lijken op de wereldkaart. Maar morele moed is niet aan schaal gebonden.

Uitspreken als het schuurt
Als veteraan weet ik hoe oorlog voelt. En als volksvertegenwoordiger weet ik wat verantwoordelijkheid is. De kloof tussen wat we zeggen te verdedigen,  mensenrechten, vrijheid, waardigheid en onze daadwerkelijke houding tegenover het leed van duizenden onschuldige burgers in Gaza, is te groot geworden. Er komt een moment dat geweten voorgaat op partijdiscipline. Dat moraal sterker moet wegen dan politieke voorzichtigheid. Voor mij is dat moment nu.

Soms moet je je uitspreken, ook als het schuurt. Ook als je weet dat anderen je woorden politiek zullen lezen, waar ze eigenlijk menselijk bedoeld zijn. Ik schrijf dit niet om gelijk te krijgen, maar omdat ik het mezelf niet zou vergeven als ik zweeg. Ik hoop dat collega’s dit niet zien als aanval, maar als uitnodiging. Want echte dialoog begint pas wanneer iemand de stilte durft te verbreken.

Wilbert Linders
Fractievoorzitter Mi Hellemonders

Foto: Hosny salah/Pexels