RIVM: gezondheidsgevaar in groente Helmondse moestuin

Het RIVM adviseert om geen gewassen te eten uit het moestuincomplex aan de Sluisdijk. In de groentes kunnen namelijk PFAS stoffen zoals GenX en PFOA zitten. Deze stoffen kunnen tot effecten leiden als iemand jarenlang dagelijks deze groenten eet. 

Deze stoffen zijn in het verleden bij het bedrijf Custom Powders vrijgekomen. Toen bleek uit onderzoek dat er geen direct risico was voor mens, plant of dier. Eerder dit jaar heeft de gemeente gevraagd aan het RIVM om opnieuw naar de situatie te kijken en ook naar de mogelijke risico’s voor het zwemmen in Berkendonk. Het RIVM komt nu dus met een aangepast advies

Berkendonk

Zwemmen in Berkendonk kan nog steeds veilig. Sinds 2018 wordt de waterkwaliteit in de gaten gehouden of deze stof nog gedetecteerd wordt. Er is in de afgelopen jaren een constante kleine hoeveelheid PFAS in het water aangetroffen, maar ook in de nieuwe beoordeling van het RIVM blijkt dit geen gevaar voor de gezond te vormen. “De hoeveelheid PFAS waaraan je bij zwemmen wordt blootgesteld, bijvoorbeeld als je water inslikt, is lager dan de nieuwe (strengere) waarden waaronder geen effecten op de gezondheid verwacht worden”, schrijft het College van Burgemeester en Wethouders in een brief aan de raad.

Gewassen moestuin

Aan de hand van die nieuwe waarden adviseert het RIVM om geen gewassen te eten die uit de moestuin komen. “Op basis van de hoeveelheid PFAS die in 2018 in de gewassen is aangetroffen en de verwachte inname hiervan bij het eten van groenten uit de moestuin, adviseert het RIVM nu om geen gewassen meer te eten uit deze moestuinen”, schrijft het college.

De hoeveelheden stoffen in de gewassen leiden niet direct tot effecten op de gezondheid. Toch wordt het eten afgeraden. Als iemand jarenlang elke dag alleen maar groente uit deze moestuin eet dan kan de gemeente niet uitsluiten dat het binnenkrijgen van PFAS tot effecten leidt. “Wij volgen het advies van het RIVM op en raden daarom het gebruik van het moestuincomplex en het eten van gewassen die daar zijn geteeld, per direct af. De gebruikers zijn hierover tegelijk met het verzenden van deze brief door ons geïnformeerd. Dit is afgestemd met de moestuinvereniging. Er is sprake van een dringend advies en niet van een formeel verbod. We wijzen de gebruikers op hun eigen verantwoordelijkheid hierin.”

Sanering

De gemeente bekijkt nu de mogelijkheid om de grond van de moestuinen te saneren. Dat gebeurt om de gezondheid van de bewoners te waarborgen. “Momenteel wordt uitgezocht hoe de bodemsanering technisch uitgevoerd kan worden.” De moestuin zal dan ook langere tijd niet gebruikt kunnen worden.

Het bestuur en de gebruikers van de moestuinen zijn ook al geïnformeerd over de stappen die nu ondernomen worden.  Zij krijgen ook nog advies op maat van het RIVM en de GGD.

Verder onderzoek

Het RIVM heeft de gemeente geadviseerd om verder onderzoek te doen. Ook naar moestuinen die verderop liggen. Het moestuincomplex aan de Deltaweg wordt ook onderzocht. Dat ligt op ongeveer 500 meter benedenwinds van het complex aan de Sluisdijk en op 1100 meter vanaf Custom Powders. “De opzet voor het aanvullend onderzoek maken we samen met het RIVM.” In de loop van 2022 moet meer bekend zijn over het onderzoek.