Stichting Pelita zet zich in voor dementerende mensen met migratieachtergrond: ‘situatie is nijpend’

Mensen met een achtergrond in voormalig Nederlands-Indië en Indonesië maken drie keer zoveel kans om dementie te krijgen dan mensen zonder migratieachtergrond. Mocht bij iemand binnen deze gemeenschappen een hersenaandoening zijn geconstateerd, kan dat desastreuze gevolgen hebben. Deze kwetsbare groepen vragen namelijk niet snel om hulp van buitenaf, omdat dit niet in hun cultuur zit. Daardoor kunnen de kwalen verergeren. Stichting Pelita maakt zich hard om deze mensen te helpen. Op donderdag 13 maart verzorgt zij een informatieavond over dit onderwerp in wijkhuis Westwijzer in Helmond.

Tijdens de informatieavond gaat vrijwillig coördinator Zuid-Nederland Mario-Goertz-De Lima namens de stichting dieper in op deze problematiek. De cijfers liegen er niet om: mensen met een migratieachtergrond maken veel meer kans op een hersenaandoening. Dit gaat ook op voor mensen met een achtergrond in voormalig Nederlands-Indië en Indonesië. “Ik ben geen wetenschapper, maar schrok eerlijk gezegd ook van die getallen”, zegt Goertz-De Lima

De coördinator zette zich haar hele werkende leven in voor mensen met dementie: “Ik hielp Nederlandse gezinnen, maar ook mensen uit de Molukse en Indische gemeenschap. Die groep vraagt om een andere benadering qua zorg. Nu ik klaar ben met werken, besloot ik me op een andere manier voor die specifieke doelgroep in te zetten. Nu werk ik als coördinator voor Pelita.”

Wakker schudden
Stichting Pelita helpt mensen met een achtergrond in Nederlands-Indië of Indonesië die met dementie te maken krijgen. Uit onderzoek blijkt dat oudere mensen met Molukse en Indische roots vaak nog met oorlogstrauma’s kampen. “Binnen deze groep krijgt een op de drie mensen met dementie te maken. Een schrikbarend hoog aantal en ik hoop dan ook dat mijn presentatie wat mensen wakker schudt.”

Er moet hoe dan ook wat gebeuren, stelt ze. “De vergrijzingsgolf is nog niet op zijn piek, dus we kunnen onze borst natmaken van wat komen gaat. Het aantal gevallen van dementie onder deze doelgroep stijgt en daar moeten we op inspringen. Dat deze mensen op een andere manier benaderd moeten worden, is duidelijk.”

Kinderen lossen het op
Om deze doelgroep de zorg te kunnen bieden die ze nodig hebben, is een andere aanpak nodig. Mensen met een Indische of Molukse achtergrond stappen namelijk niet zo snel naar de dokter als ze klachten hebben. “Mensen met een Indische of Molukse achtergrond lossen liever zelf hun problemen op binnen de familie. Mocht iemand binnen deze gemeenschap bijvoorbeeld met dementie te maken krijgen, kloppen ze vaak niet bij instanties aan om hulp te vragen.  De kinderen lossen het op, is de gedachte”, verduidelijkt De Lima.

Maar die kinderen kunnen vaak niet de hulp bieden die zo hard nodig is. Als het om dementie gaat, heb je met een hoop factoren te maken die mensen zonder specialistische achtergrond niet kunnen oplossen. “Je moet tijdig signaleren en kijken wat je kunt doen om te helpen. Wachten totdat er een gedwongen opname komt, is niet wenselijk.”

Rug tegen de muur
Het herkennen van signalen dat er sprake is van dementie is nog niet zo eenvoudig. De eerste tekenen kunnen erg subtiel zijn. “Daarnaast heb je met heel veel verschillende varianten van deze hersenziekte te maken. Alzheimer is de bekendste, maar er bestaat onder andere ook vasculaire dementie. Bij deze aandoening verdwijnt ineens een stukje uit je geheugen. Dat is een heel akelig idee. Soms komt een stukje geheugen weer terug. Mensen met vasculaire dementie zijn zich vaak meer bewust van de ziekte.”

Een tijd geleden ontmoette De Lima een Indische man. Deze man is 90 jaar en had een vrouw die aan het dementeren was. De situatie is nijpend, stelt ze: “De man ontkende dat zijn vrouw een hersenziekte had en zijn kinderen drongen niet tot hem door. Ze stonden met hun rug tegen de muur, omdat hun vader geen hulp vanuit de instanties vroeg.”

Nodig mezelf uit
Stichting Pelita fungeert in zulke gevallen als een soort tussenpersoon. “Vanuit mijn eigen opvoeding – ik ben het kind van een Molukse vader en Nederlandse moeder – weet ik hoe ik deze gezinnen het beste kan benaderen. Door het gesprek met hen aan te gaan, is het uiteindelijk gelukt om de vrouw naar een tehuis te kunnen brengen waar ze de zorg krijgt die ze nodig heeft. Door naar hun standpunten te luisteren en een vertrouwensband op te bouwen, lukte dat.”

Als je met een cultuur te maken hebt waarin mensen niet om hulp vragen, is het zaak om proactief te handelen, weet De Lima: “Als ik na afloop van een presentatie met mensen praat en een visitekaartje uitdeel, bellen de meesten mij niet op. Andersom is wel het geval. Ik vraag hen hoe het met hen gaat. Regelmatig zijn mensen zelf in actie gekomen om hun familie te helpen. Het komt ook voor dat mensen vastzitten en niet meer weten wat te doen. In zulke gevallen nodig ik mezelf uit en ga ik in gesprek.”

Meer bewustwording
De stichting wil meer bewustwording creëren en zorgmedewerkers zonder migratieachtergrond leren hoe ze met andere culturen kunnen omgaan. “Het is belangrijk om te weten met wie je te maken hebt, zodat je de beste zorg kunt bieden. Namens Pelita heb ik aan een aantal video’s meegewerkt waarin nuttige tips en inzichten gedeeld worden”, besluit De Lima.

De informatieavond op donderdag 13 maart start om 19.30 uur en eindigt rond 21.30 uur.

Hoofdfoto: Google DeepMind/Pexels