Van Helmond tot Mierlo: oproep om oorlogsgraven opnieuw te adopteren

Verhalen moeten verteld blijven worden. Met die insteek draagt Stichting Adoptiegraven Mierlo bij aan het voortzetten van de traditie van grafadoptie op het Commonwealth War Cemetery. Al direct na de Tweede Wereldoorlog adopteerden veel Helmonders graven van gesneuvelde soldaten. De stichting wil die betrokkenheid opnieuw stimuleren en roept oude én nieuwe adoptanten op.

Het adopteren van een oorlogsgraf houdt onder meer in dat degene het graf bezoekt en zich verdiept in het verhaal van de overledene. “Tot voor kort bestond er in Mierlo geen georganiseerde vorm van adoptie”, legt voorzitter Paul Batenburg uit. “Op grotere oorlogskerkhoven, zoals in Nederweert, Venray en Margraten, zie je dat wel. Daar zijn zelfs wachtlijsten om adoptant te worden, omdat de betrokkenheid onder de bevolking groot is.”

Opsporen van adoptanten
De formele adoptiepraktijk, die in Mierlo tot in de jaren zeventig werd bijgehouden, is sindsdien verdwenen. De nieuwe stichting wil nu een overzicht maken van bestaande adopties, zodat er ruimte ontstaat voor nieuwe aanvragen. Vanuit dit uitgangspunt is de stichting twee maanden geleden opgezet en startte met het opsporen van de mensen die ooit 1 van de 665 graven van de gesneuvelde militairen in Mierlo hebben geadopteerd. “Dat gaat om ongeveer driehonderd mensen”, vertelt Batenburg.

Het verhaal achter het graf
“Uit eigen ervaring weet ik hoe waardevol en betekenisvol het is om een graf te adopteren”, zegt Batenburg. Hij adopteerde zelf in 2019 het graf van soldaat Lesley Harvey in Nederweert. “Op het graf zag ik enkel dat hij een bommenrichter was.” Na zijn eigen speurwerk ontdekte hij wat er precies is gebeurd met de bemanning: het bleek dat die bommenwerper in maart 1945 boven Duitsland is neergeschoten. Zijn hele onderzoek vertelde hij vorige maand tegen het ED.

Veel soldaten zijn gesneuveld in de omgeving van Helmond. Adoptanten voelden vaak een persoonlijke band.

Helmond adopteert
Na de Tweede Wereldoorlog adopteerden veel Helmonders een graf op het Commonwealth War Cemetery in Mierlo. “Ik weet dat er destijds 126 mensen uit Helmond adoptant zijn geworden”, vertelt Batenburg. “Veel soldaten zijn gesneuveld in de omgeving van Helmond. Adoptanten voelden vaak een persoonlijke band, omdat zij toen als bewoner iets hebben meegemaakt dat hen heeft verbonden met de soldaat.”

Een van die verhalen is dat van de Helmondse familie Van Kampen-Vos. Batenburg heeft samen met interviewer Sjef Smeets hun ervaringen opgetekend en uitgewerkt, zodat het persoonlijke verhaal bewaard blijft. “Adoptanten hadden vaak een belangrijke rol na de dood van een soldaat. Zo hielden zij contact met de families in bijvoorbeeld Engeland of Australië. Het gaat hier om jonge jongens. Wat drijft een jongen van 19 om het leger in te gaan? Dat houdt een adoptant vandaag de dag bezig.”

Adoptant worden
Stichting Adoptiegraven Mierlo roept mensen op die in het verleden een graf hebben geadopteerd, of dat nog altijd doen, om zich te melden. “Om het eerbetoon aan de soldaten te kunnen blijven praktiseren, moeten we de oud-adoptanten in beeld krijgen”, zegt Batenburg. Ook wie interesse heeft om een graf te adopteren, kan zich via het aanmeldformulier op de website van de stichting aanmelden. “Nieuwe adopties worden wel pas toegewezen zodra duidelijk is welke graven al in goede handen zijn.”

Beeld: Stichting Adoptiegraven Mierlo