Vragen & Antwoorden over de waterkwaliteit van Berkendonk

Afgelopen week werd onze redactie overspoelt met vragen over de stof PFOA die gevonden is in Berkendonk:

Om deze reden hebben wij ons hierin verdiept en hebben wij al uw vragen met antwoorden hieronder op een rij gezet.

Wat is GenX?

GenX is een fluorhoudende stof die gebruikt wordt bij de productie van teflonlagen die onder meer in anti aanbakpannen zitten. GenX is een nieuwe, zorgwekkende stof die in het oppervlaktewater kan worden aangetroffen, waarvoor nog geen (wettelijke) richtlijnen bestaan.

Waarvoor wordt GenX toegepast?

Er is een aantal toepassingen bekend waarbij GenX kan vrijkomen in het milieu. Denk bijvoorbeeld aan:

• Vuilafstotend maken van textiel;
• Smeermiddel in sloten (met een sleutel) en voor kettingen;
• In elektronica, om oppervlakken heel glad te maken (bijvoorbeeld de voetjes van computermuizen);
• Teflontape voor het gasdicht maken van leidingen;
• Teflonlagen voor anti aanbakpannen

Wat is PFOA?

PFOA is een chemische stof die van nature niet in het milieu voorkomt. De stof is gebruikt voor producten om oppervlakten te beschermen, zoals de behandeling van tapijten en kleding, coatings voor kartonnen verpakkingen en anti-aanbak lagen. De Europese Unie heeft geconcludeerd dat PFOA ophoopt in het lichaam, niet afbreekbaar is in het milieu, een effect op de voortplanting heeft en mogelijk kankerverwekkend is. Daarnaast zijn effecten op de lever bekend. Wel geeft het RIVM aan dat deze effecten alleen mogelijk voorkomen bij een hoge, langdurige blootstelling aan de stof PFOA.

Waar zijn GenX en PFOA aangetroffen in Helmond

Eind november 2017 zijn verhoogde concentraties GenX aangetroffen bij de rioolwaterzuiveringen in Eindhoven en Aarle-Rixtel. Hierover is gecommuniceerd door de Waterschappen (Aa en Maas, De Dommel) en de minister van Infrastructuur en Waterstaat. De vondst van verhoogde concentraties GenX was voor Waterschap Aa en Maas en Waterschap de Dommel aanleiding om aanvullend onderzoek te doen om de bron te achterhalen. Enerzijds zijn er extra monsters genomen van het rioolwater, anderzijds is er met een vragenlijst onderzocht bij welke bedrijven de stof GenX gebruikt wordt in het productieproces. Uit het onderzoek is gebleken dat de bron van de concentratie in de rioolwaterzuivering in Aarle-Rixtel afkomstig is uit Helmond, namelijk bij het bedrijf Custom Powders op bedrijventerrein Hoogeind. Custom Powders verwerkte drie maal per jaar in opdracht van bedrijf Chemours (gevestigd in Dordrecht) de stof GenX. In maart jl. heeft het bedrijf de gemeente Helmond officieel laten weten geen materialen meer te verwerken die GenX bevatten. Wel blijft het bedrijf GenX-vrije stoffen

verwerken voor Chemours. Samen met de Omgevingsdienst Zuidoost Brabant probeert de gemeente Helmond zo goed mogelijk de controle te houden op dit proces.

Bij het nemen van monsters van zwemwater, oppervlaktewater en afvalwater door het Waterschap Aa en Maas is in de recreatieplas Berkendonk de stof PFOA gevonden. Na het aantreffen heeft onderzoek en analyse op deze stof plaatsgevonden. De gemeten waarden sindsdien zijn overwegend stabiel, maar bevinden zich wel boven de landelijk opgestelde advieswaarden.

Is er ook GenX aangetroffen in het drinkwater?

Voor de gemeente Helmond is de bescherming van de gezondheid van onze inwoners het allerbelangrijkste. Waterleidingbedrijf Brabant Water heeft onderzoek laten uitvoeren naar het voorkomen van GenX in drinkwater afkomstig van alle grondwaterbronnen. In geen van de bronnen is GenX aangetroffen.

Hoe komt GenX in de nieuwe Aa terecht?

Hoe GenX in Helmond in het oppervlaktewater terecht is gekomen is nog niet vastgesteld. Er zijn drie mogelijke manieren van verspreiding:

•  Via de riolering;
• Door aanwezigheid van resten van GenX op het terrein van Custom Powders kan dit door bijvoorbeeld een regenbui worden verspreid;
• Door het uitstoten naar de lucht.

PFOA in zwemwater Berkendonk

Kan ik veilig zwemmen in Berkendonk?

Ja, dat kan. Bij het huidige gebruik van de zwemplas Berkendonk is er geen risico. Ook niet als u daar in de zomerperiode elke dag gaat zwemmen. Dat geldt zowel voor volwassenen als voor kinderen. Daarbij baseren wij ons op onderzoek van het RIVM.

Kunnen kinderen veilig zwemmen in Berkendonk?

Ja, de conclusie dat het huidige gebruik van Berkendonk geen risico’s met zich meebrengt geldt zowel voor volwassenen als voor kinderen. Uw kinderen kunnen veilig zwemmen in Berkendonk, ook als ze dat deze zomerperiode elke dag doen.

U zegt dat het veilig is om te zwemmen, maar het RIVM stelt ook dat de aangetroffen waardes boven de landelijke advieswaarden voor oppervlaktewater zitten. Hoe kan het dan veilig zijn?

Het RIVM heeft gekeken naar de situatie waarbij mensen in het water van Berkendonk gaan zwemmen. Daarbij zijn ze er vanuit gegaan dat mensen meer dan drie uur in het water liggen en regelmatig een slok water binnenkrijgen. De hoeveelheid PFOA die mensen dan binnenkrijgen via inslikken, huidcontact en inademing blijft ruim onder de grens van wat je dagelijks binnen mag krijgen. Daarmee is zwemmen veilig. Ook elke dag en ook voor kinderen. Zie voor meer informatie dit nieuwsbericht op de website van de GGD: https://www.ggdbzo.nl/nieuws/Paginas/PFOA-aangetroffen-in-zwemwater-Berkendonk-zwemmen-toegestaan.aspx.

Waar kan ik terecht met vragen over GenX/PFOA en gezondheid?

Op de website van de GGD treft u een lijst met veel gestelde vragen aan: https://www.ggdbzo.nl/nieuws/Documents/Wat%20is%20GenX.pdf

---

Bron: Gemeente Helmond

---

Meer-Helmond-Ditisonzewijk-digitaal-wijk-nieuws.
De onderstaande linken zijn aanklikbaar:

Website:    www.ditisonzewijk.nl
Facebook: Ditisonzewijk-Helmond
Twitter:     @ditisonzewijk
Google+     Ditisonzewijk
Videokanaal: www.ditisonzewijk.tv
Instagram: www.instagram.com/ditisonzewijk.nl
Actuele berichten Helmond-Ditisonzewijk op: Facebook
Agenda-Helmond, Cultuur, Kunst, Calamiteiten, Evenementen, Zakelijk, Startpagina per wijk, Overzicht-ondernemers in de wijk, Wijkfoto’s, DitisonzewijkTV, ofwel alles digitaal te vinden uit jouw eigen wijk (stad) in Helmond. Ook op Youtube weten wat er speelt in uw eigen wijk?
Abonneer je dan gratis op ons Youtube kanaal: KLIK HIER!