Zelfhulp Netwerk Genderidentiteit helpt bij sociale transitie en zelfacceptatie

Transgenders moeten alleen al voor een intakegesprek bij een behandelaar jarenlang wachten. Voordat de transitie wordt uitgevoerd, ben je al jaren verder. In de tussentijd moeten deze mensen zichzelf gaan voorbereiden op een nieuw leven. Maar hoe doe je dat als daar geen hulp voor is? Lexi* worstelde jarenlang met deze vraag en moest alles naar eigen zeggen uitzoeken. Om lotgenoten te helpen, heeft ze met haar partner Gerard* een Zelfhulp Netwerk Genderidentiteit opgezet.

Er is ruimte voor nieuwe deelnemers aan Zelfhulp Netwerk Genderidentiteit. Het echtpaar denkt dat er veel behoefte aan is: “Je moet leren de buitenwereld te doorstaan en dat kan door aan je zelfbeeld te werken. ”Het streven is om de groep in juli te starten. Lexi en Gerard kregen hulp van Zelfhulp Netwerk Zuidoost-Brabant. “We zijn ontzettend dankbaar voor alles wat die organisatie voor ons heeft gedaan. Zonder hen hadden we dit niet kunnen doen. Ik neem dit dan ook niet voor lief”, zegt Lexi. De groep wordt niet groter dan tien personen. Zo is er voor iedereen persoonlijke aandacht. “Mochten we meerdere aanmeldingen ontvangen, dan maken we meerdere groepen. Om het overzichtelijk en veilig te houden willen we kleine samenstellingen maken”, stelt Gerard.

Vaak verloren
Lexi kwam er vier jaar geleden achter dat ze transgender is: “Ik heb lang met mezelf in de knoop gezeten. Op mijn vijfde dacht ik dat ik homo was, maar in mijn puberteit begon ik daaraan te twijfelen. Ik voelde me verward en heb tien jaar lang therapie gehad. Slechts sinds een paar jaar weet ik dat ik vrouw ben en ben ik bezig om een transitie in gang te zetten. Hoewel ik veel steun van de GGZ krijg, voelde ik me in dit traject vaak verloren.”

Met ‘verloren’ bedoelt ze dat ze naar eigen zeggen weinig begeleiding kreeg. “Je krijgt een verwijzing van de huisarts voor een intakegesprek bij bijvoorbeeld een ziekenhuis. De wachttijden voor deze voorgesprekken lopen flink op. Ik had het geluk dat ik ‘maar’ twee jaar hoefde te wachten, terwijl mensen die nu zo’n intake aanvragen zeven jaar moeten wachten. Het probleem is dat mensen tussen de aanvraag van zo’n gesprek en de uitvoering ervan aan hun lot worden overgelaten.”

Voorbereiden op nieuw leven
Een doel van Zelfhulp Netwerk Genderidentiteit is om mensen door die lastige periode heen te loodsen: “Ik moest zelf hulp gaan zoeken en uitvinden hoe ik die tijd moest doorkomen. Je voelt je een man of vrouw, maar bent het lichamelijk nog niet. Toch moet je je voorbereiden op een nieuw leven, maar hoe dat precies moet is voor veel mensen nog onduidelijk.”

Die voorbereiding op een nieuw leven wordt de sociale transitie genoemd. Een complex proces waarvoor volgens het koppel te weinig aandacht voor is. Hun zelfhulpgroep moet daar verandering in brengen. “Je moet bijvoorbeeld ook uitzoeken wat je moet doen om je sekse op een paspoort te veranderen. Hoe breng je make-up op de juiste manier aan en hoe zorg je ervoor dat je vol zelfvertrouwen de straat op gaat?”

Dikkere huid
Veel transmensen zijn bang voor reacties van de buitenwereld. “Ik ken verhalen van personen die alleen s ’nachts de deur uit durven. Dat soort vragen worden behandeld in de groep. Ik heb dit allemaal zelf moeten uitvogelen en wil graag helpen”, zegt Lexi.

Je kunt Lexi met recht een ervaringsdeskundige noemen: “Het is niet zo dat ik me nog veel met mijn verleden bezighoud, maar het heeft me wel gevormd. Ik heb lange tijd diep gezeten, maar voel me nu goed in mijn vel. Mijn wens is om mensen te helpen. Dat wil ik doen door hen te helpen door hun mentaliteit te veranderen en een dikkere huid te kweken. Je moet leren de buitenwereld te doorstaan en dat kan door aan je zelfbeeld te werken.”

Geen verrassing
Werken aan je zelfbeeld is niet eenvoudig, weet Lexi: “Je moet jezelf opnieuw uitvinden en weten hoe je je presenteert. In deze maatschappij moet je goed uitkijken hoe je jezelf naar buiten brengt. Je kunt niet zeggen: ‘Ik ben trans, accepteer me maar!’ Dat werkt niet. Je moet respect verdienen en niet opeisen.”

De groep is niet alleen voor transgenders, maar ook voor hun partners. Lexi deelt haar ervaringen over haar transitie, terwijl Gerard vertelt over hoe hij de transitie ervaarde als partner: “Voor mij was altijd duidelijk dat Lexi een vrouw was. Het kwam voor mij niet als een verrassing toen ze vertelde zich vrouw te voelen. Dat wist ik al sinds ik haar voor het eerst zag. Ik hou van haar als persoon en haar geslacht doet voor mij niet ter zake. Ik weet dat niet iedereen er zo instaat. Veel partners nemen de benen als ze horen dat iemand van geslacht verandert.”

Impact
In de groep komt de rol van de partner ook uitgebreid aan bod. “Het is fijn als mensen hun hart kunnen luchten. Een transitie heeft impact op veel mensen, vooral voor naasten”, zegt Gerard. “Het is ook een lotgenotengroep.”

De insteek van de groep is om het zo laagdrempelig te houden. Dat betekent dat mensen die het nog spannend vinden om hun verhaal te delen, ook telefonisch contact met Lexi of Gerard kunnen opnemen. “We snappen het als mensen het eng vinden om ineens voor een groep te staan om hun verhaal te delen. Daarom kun je ons ook bellen of mailen”, verduidelijkt Lexi.

Veel behoefte
Het is voor het echtpaar nog niet duidelijk hoeveel mensen zich hebben aangemeld voor hun groep. “We denken wel dat er veel behoefte aan is”, zegt Gerard. “Zeker omdat er beneden de rivieren geen lotgenotengroepen zijn waar mensen hun verhaal kunnen delen. Niet iedereen kan een avondje naar Utrecht om een soortgelijke bijeenkomst bij te wonen.”

Het paar waakt ervoor dat de bijeenkomsten niet te zwaar worden. “Het hoeft echt niet altijd over gender te gaan. Mensen samenbrengen is ons doel. Ik kan ook helpen bij het uitzoeken van kleding of het aanbrengen van make up. De boodschap is dat je niet alleen bent. Er is hulp.”

Mocht je meer willen weten over de groep dan kun je een mailtje sturen naar gendergedachte@gmail.com of een kijkje nemen op www.zelfhulpnetwerk.nl.

* Volledige namen bij de redactie bekend.

Foto: Pexels