Belangrijke stap in ontwikkeling 24-uursopvang

Samen met zorginstellingen, politie, woningbouwcorporaties, ervaringsdeskundigen en de Peelgemeenten ontwikkelt de gemeente Helmond een 24-uursvoorziening voor opvang van mensen die langdurig problemen ervaren op verschillende leefgebieden. Het gaat om mensen die nu tussen de wal en het schip vallen. Mensen die bij de politie terecht komen, maar daar niet thuishoren bijvoorbeeld. Alle betrokkenen ondertekenden een intentieverklaring voor het ontwikkelen van deze 24-uursvoorziening. 

De ondertekenende partijen zijn GGZ oost-Brabant, Politie Peelland, SMO, Novadic Kentron, Nei Skoen, Leger des Heils, Rooyse Wissel, Woningstichting Compaen, Woningcorporatie Goed Wonen Gemert, woningcorporatie Volksbelang, woningcorporatie Woonpartners, woningcorporatie woCom, en de gemeenten Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek en Someren.

Deze organisaties vinden een 24-uursvoorziening noodzakelijk en belangrijk. Zij zetten in de oriëntatiefase van de ontwikkeling hun expertise in om tot een goede 24-uursvoorziening te komen. In een latere fase van het project wordt duidelijk welke organisaties daadwerkelijk mee gaan doen in het opzetten en uitvoeren van de 24-uursvoorziening. Volgens burgemeester Frank van der Meijden van Laarbeek past dit project perfect in de samenwerking binnen de Peelgemeenten. “Dit is nou écht regionale kracht. Het sociale en de veiligheid in de gemeenschap raken hier elkaar. Door vertrouwen in elkaar te hebben, kunnen we dit breed dragen.”

Zorg en veiligheid

Wethouder Harrie van Dijk: “We willen dat iedereen mee kan doen. Iedereen moet passende zorg en ondersteuning kunnen krijgen op het moment dat dit nodig is. Niet alleen heb je dan zelf baat bij een goede behandeling of begeleiding, ook de omgeving kan daar profijt van hebben. Want zorgen en overlast nemen af. Zorg én veiligheid staan centraal. Het doel is mensen die vanuit hun problematiek overlast veroorzaken en een risico vormen voor hun eigen veiligheid, uit de overlastsituatie halen. Met behandeling en begeleiding kunnen deze mensen passende aandacht krijgen.”

De Helmondse gemeenteraad stemde op 8 juli al in om een voorstel voor een 24-uursvoorziening uit te werken. Dat voorstel bestaat uit een conceptontwerp voor de voorziening. Daarin staat hoe de 24-uursvoorziening er uit gaat zien. Wat voor zorg is er nodig en hoe wordt er samengewerkt. Verder is er een programma van eisen voor de locatie. Daarin staat welke voorwaarden er zijn voor een mogelijke locatie, bijvoorbeeld qua oppervlakte en omgeving. Dat voorstel is nu klaar. Op 14 december behandelt de gemeenteraad dit voorstel. Als de raad met het voorstel instemt, werken de partijen dit verder uit. De volgende stap is dan een geschikte locatie zoeken.

Wat betreft die locatie, zei wethouder Van Dijk in juli al tegen de gemeenteraad: “Blij dat u unaniem eens bent dat deze voorziening noodzakelijk is. Ik vraag u bij de keuze van de locatie ook uw rug recht te houden.” Hij zei dit omdat de ervaring leert dat omwonenden in opstand kunnen komen als er sprake is van de komst van een dergelijke voorziening in hun buurt. Burgemeester Van der Meijden: “Als dit gaat spelen zullen wij met z’n allen samen uitleggen hoe, wat en waarom. We steunen elkaar daar in.”

Meer ondersteuning, minder overlast

Die 24-uursvoorziening is nodig omdat er nu geen passende opvang en behandeling is in Helmond en omgeving voor een aantal mensen. Het gaat om mensen met geestelijke gezondheidsklachten, verslaving, financiële problemen, meerdere negatieve levensgebeurtenissen en/of een licht verstandelijke beperking. Deze problemen beïnvloeden elkaar en houden elkaar in stand of versterken elkaar zelfs. Deze meervoudige complexe problematiek leidt regelmatig tot overlast of onveilige situaties voor de inwoner zelf of zijn of haar omgeving. Vaak kennen deze mensen een lange geschiedenis van hulpverlening, maar dit aanbod sluit niet of onvoldoende aan. Ze vallen als het ware tussen wal en schip. Ze zijn daardoor kwetsbaar, kunnen voor overlastzorgen in de woonomgeving of op straat. Daarmee zijn ze een risico voor hun eigen veiligheid of die van een ander. De voorziening biedt kortdurend én langer verblijf met begeleiding, aansluitend bij de behoefte en mogelijkheden.

Volgens Maud van Arsen van de politie komen nu vaak meldingen bij hen binnen. “Het komt op ons bordje omdat we 24 uur per dag, zeven dagen in de week aanwezig zijn. Maar wij zijn in deze gevallen de oplossing niet. Het gaat dan niet om een ‘boef’, maar om iemand die zorg nodig heeft. Als deze persoon nergens terecht kan, leidt dat tot maatschappelijke onrust. Bovendien kan zo iemand zelf in gevaar komen. Dat is niet de goede weg.”

Iedereen kan het overkomen

Iedereen kan ik een situatie terechtkomen waarin zorg nodig is. Met een 24-uursvoorziening hoopt men deze mensen op weg te helpen met hun leven en te voorkomen dat hun situatie uit de hand loopt. Lisa Behrendt van GGZ: “Daarom is het zo belangrijk dat we een veilige plek creëren waar deze mensen kunnen werken aan hun herstel. Samen hebben we de ambitie dat deze mensen uiteindelijk hun eigen leven weer kunnen leiden. Dat we ze perspectief en kansen hebben geboden. Daarvoor zijn we met z’n allen maatschappelijk verantwoordelijk.”

Bestond de doelgroep vroeger bijvoorbeeld vooral uit dak- en thuislozen die door de stad zwerven, tegenwoordig zijn daar mensen bij die een baan en een huis hadden, maar door omstandigheden alles kwijt geraakt zijn. Mensen die door omstandigheden nergens terecht kunnen en van lieverlee op straat belanden, ziek worden of in de criminaliteit terecht komen.

Van Dijk: “Door met z’n allen samen te werken, kunnen we zulke problemen sneller oppakken waardoor erger voorkomen kan worden.” Van der Meijden voegt toe: “Het gaat hier om een pilot. Daarom kunnen we nu nog niet precies weten hoelang iemand gebruik maakt van de voorziening. Wat er precies aan dagbesteding nodig is. We gaan ervan leren.”

Mogelijke locatie

Op 14 december stemt de gemeenteraad over het voorstel van deze 24-uursvoorziening. Als het voorstel wordt aangenomen gaan de betrokken partijen verder aan de slag. Dit betekent een verdere uitwerking van het plan en onderzoek naar mogelijke locatie(s) voor de 24-uursvoorziening. Van Dijk: “We zoeken een prikkelarme plek. Dat kan aan de rand van de stad of bedrijventerrein zijn. Het kan in een nieuw of bestaand gebouw zijn. Op dit moment kennen we 50 mensen die voor zo’n voorziening in aanmerking zouden komen. We verwachten dat er voor 30 mensen plaats moet zijn, want ze komen nooit allemaal tegelijk. We pinnen ons bij de zoektocht ook niet vast op alleen Helmond.”

Locatieonderzoek in eerste helft 2022

Mogelijke locaties worden onderzocht op haalbaarheid. Tegen de zomer is naar verwachting een onderzoek naar mogelijke locatie(s) afgerond. Vanzelfsprekend wordt dan ook de omgeving van die locatie(s) betrokken, meldt Van Dijk. Voor de ontwikkeling van het hele project is zes ton beschikbaar. De voorziening zou uiteindelijk bekostigd moeten worden uit bestaande indicaties van WOZ, WMO en maatschappelijke opvang. “Voor het zover is dat een 24-uursvoorziening geopend kan worden, zijn we naar verwachting zeker twee jaar verder. Maar ik zou het liever gisteren dan vandaag hebben”, besluit Van Dijk.

In Helmond worden dak- en thuislozen opgevangen door Stichting Maatschappelijke Opvang. Mensen die in aanmerking komen voor een 24-uursopvang passen eigenlijk niet op die plek. Die hebben andere hulp nodig. (Foto: Henk van Dijk)