Wespenstichting: ‘Alarmerende teksten beschadigen het imago van de wesp’

Elk jaar wordt er in de media gewaarschuwd voor een komende wespenplaag in de zomermaanden. Ook Dit is Helmond deed er onlangs weer vrolijk aan mee. Sjoert Fleurke, voorzitter van de Wespenstichting, is de alarmerende verhalen helemaal beu: “Dit soort alarmerende teksten draagt bij aan een buitenproportionele angst voor wespen en wespennesten.”

Onlangs publiceerde ook Dit is Helmond een artikel over een verwachte wespenplaag aankomende zomer. Met alleen maar goede bedoelingen in het achterhoofd. Sjoert Fleurke trok dan ook direct aan de bel. “Onze Wespenstichting probeert het imago van sociale wespen te verbeteren. Tegelijk ontwikkelen we natuur- en diervriendelijke methoden om wespenproblemen op te lossen. Wij zijn van mening dat bestrijding van wespennesten met gif in veel gevallen onnodig is en dat het bovendien slecht voor de natuur is.”

Weer?

Fleurke wijst op de kop van ons artikel: “De titel van het stuk is ‘Weer wijdverbreide wespenoverlast verwacht’. Deze kop trekt weliswaar de aandacht maar bevat twee boodschappen die misleidend en ongefundeerd zijn. Want vanwaar het woordje ‘weer’? Was er vorig jaar dan ook sprake van wijdverbreide overlast? Nee. Volgens het artikel zelf viel de wespenoverlast in 2023 mee. Er waren immers tweemaal zo weinig meldingen van wespenoverlast als in het jaar ervoor.”

Overlast staat niet vast

En klopt het wel dat er dit jaar een wijdverbreide wespenoverlast wordt verwacht, zegt Fleurke. “In het verhaal zie ik geen bewijs. Er wordt gesteld dat de wespen ‘door de zachte winter en de geldende weersvoorspellingen vroeg beginnen met het bouwen van hun nesten’. Helaas is het zo dat zachte winters helemáál niet gunstig zijn voor wespen. Ze lopen dan het risico dat ze te vroeg wakker worden uit hun winterslaap. En vervolgens doodgaan van de honger.”

Slag in de lucht

Ook het vroeg beginnen met het bouwen van wespennesten is evenmin een voordeel voor wespen, stelt Fleurke. “Het wespenseizoen verschuift dan hooguit een week of twee naar voren. En dat betekent dus niet dat er daardoor meer wespen in de zomer zullen zijn. De afzender van het originele artikel (het platform Wespennest Verwijderen/Beestjes Kwijt: red.) lijkt veel waarde te hechten aan de ‘geldende weersvoorspellingen’. Maar iedereen in Nederland weet dat lange termijnvoorspellingen een slag in de lucht zijn. Binnen een week of twee kan het weer dramatisch omslaan. En kan er bij wijze van spreken ineens een flinke storm van een paar dagen komen, die de wespenpopulatie decimeert. Een weekje regenachtig weer zou net zo funest zijn. Met andere woorden: de bewering dat er dit jaar veel hinder van wespen wordt verwacht is voorbarig en ongefundeerd. Er valt in dit jaargetijde weinig zinnigs over te zeggen.”

Stabiel weer

Ook de suggestie in het artikel dat nattigheid gunstig zou zijn voor wespen is volgens Fleurke onjuist. “Wespen gedijen juist bij stabiel en warm weer. Wespenoverlast wordt bovendien niet veroorzaakt door een grote hoeveelheid wespen – die is er namelijk altijd en overal – maar komt meestal door een tekort aan suikerbronnen in de natuur of door extreme droogte.

Denkfouten

Ook over de tips om overlast van wespen tot een minimum te beperken, valt bij Fleurke niet in goede aarde. “De lezer wordt geadviseerd om beginnende wespennesten te verwijderen en gaten in muren dicht te maken. De denkfout die hier gemaakt wordt, is dat alle wespensoorten overlast geven. Dat is niet het geval. De meeste sociale wespensoorten in Nederland komen niet op zoetigheid af. Bovendien kan men met het dichtmaken van spouwmuren in dit jaargetijde ook hommelnesten afsluiten. Hommels zijn, net als wespen, nuttige insecten die zelden voor problemen zorgen. Als je gaten in muren wilt afsluiten kan je dat beter aan het eind van de zomer of in de winter doen. En dan alleen die gaten waar je daadwerkelijk overlast zou hebben, mocht er een wespen- of hommelnest komen. Dus geen gaten op drie meter hoogte, of hoger.”

Advertenties

Fleurke heeft wel een verklaring voor de artikelen die jaarlijks in de media verschijnen over een op handen zijnde wespenplaag. “Dit soort artikelen zijn geen echte artikelen, maar als artikel vermomde advertenties. Het enige doel is om de plaagdierbestrijding op de kaart te zetten. Door middel van links naar hun eigen website die in het artikel zijn verwerkt – zogenaamde “backlinks” – wordt de relevantie van hun website groter. En hopen ze bovenaan de zoekresultaten te komen van zoekmachines zoals Google. Ieder jaar blijkt weer dat veel online media zich hiervoor laten misbruiken door de eenzijdige teksten van dit soort bedrijven. Die zijn er alleen maar op uit om zoveel mogelijk wespen te verdelgen.”

Perverse trekken

En dat vindt Fleurke ontzettend jammer. “Dit soort alarmerende teksten draagt bij aan een buitenproportionele angst voor wespen en wespennesten. En hoe meer angst er is voor wespen, hoe meer geld er verdiend kan worden met het spuiten van gif. Ik erken dat de plaagdierbestrijding een belangrijke sector is, waar de samenleving nou eenmaal niet zonder kan. Maar als gifspuiten een doel op zich wordt, krijgt het systeem perverse trekken. Soms is gif nodig, maar meestal zijn er betere alternatieven. Laten we niet vergeten dat gif niet alleen dodelijk is voor wespen maar ook voor alle andere insecten. Je moet het dus alleen in uiterste noodgevallen gebruiken, als het echt niet anders kan. In het licht van de zorgwekkende afname van het aantal insecten zou het goed zijn als alle betrokkenen, de media, de plaagdierbestrijding en de consumenten, duurzame en verantwoorde keuzes maken.”

De meningen van de Wespenstichting en het platform Wespennest Verwijderen stroken dus in meerdere opzichten niet met elkaar. De nabije toekomst zal uit moeten wijzen of we inderdaad met een wespenplaag te maken krijgen of niet.

[Foto’s: S.R. Fleurke]