Speelhuis en Cacaofabriek bundelen krachten

De toekomst van Theater Het Speelhuis en de Cacaofabriek was onderwerp van gesprek donderdagavond in de Opiniecommissie. Het Speelhuis is als een van de laatste theaters in het land onderdeel van een gemeentelijke organisatie. Dat moet anders volgens het College van Burgemeester en Wethouder.  Het college onderzocht verdere verzelfstandiging. De afgelopen jaren immers was die al min of meer ingezet. Mede op verzoek van het bestuur van de Cacaofabriek werd ook dé culturele hotspot van de stad in het onderzoek meegenomen. Daaruit bleek dat de huidige situatie van de Cacaofabriek, met een minimum aan professionele krachten en te veel vrijwilligers met weinig subsidie tot gevolg, onhoudbaar is. Reden om te kijken hoe op de beste manier de krachten te bundelen.

Het onderzoek van Bureau Courante spitste zich toe op de vraag welke organisatievorm Het Speelhuis en de Cacaofabriek de meeste ruimte geeft voor een financieel gezond en toekomstbestendig cultureel ondernemerschap. Na een vijftal scenario’s tegen het licht te hebben gehouden bleek de ‘concern-constructie’ volgens het college de meest voor de hand liggende keuze. Hierbij behouden beide culturele instellingen hun unieke karakter.

Dit zou de sterkste impuls opleveren voor cultureel ondernemerschap met nieuwe verdienmodellen. Ook garandeert het maximale artistieke vrijheid. Meer massa betekent meer slagkracht en dus meer impact voor Helmond. Dit schept een krachtiger cultureel klimaat, wat weer een positieve invloed heeft op het vestigingsklimaat. Niet onbelangrijk voor de Brainportregio, aldus het college.

Theater op afstand

Het Speelhuis komt door de nieuwe constructie meer op afstand van de gemeente te staan. Houdt deze verzelfstandiging dan in dat er geen subsidie meer wordt verstrekt? Het antwoord is nee. Er blijft een subsidierelatie bestaan waarbij de gemeente meer de richting op hoofdlijnen aangeeft. De gemeente is niet langer mede-uitvoerder. Er worden onder andere op het gebied van betaalbaarheid, toegankelijkheid en balans in programmering van (inter)nationaal en lokaal aanbod prestatieafspraken gemaakt.

Personeel Theater

Het Speelhuis behoort tot de gemeentelijke organisatie. Dat houdt in dat een groot deel van het personeel ambtenaar is. De Ondernemingsraad en het Lokaal Overleg (bonden) spelen straks ‘uiteraard’ een belangrijke rol.

Eerst dient de gemeenteraad haar visie te geven, zonder daarbij de positie van het personeel in haar besluit mee te nemen. Pas daarna worden er verdere stappen gezet richting Ondernemingsraad en Lokaal Overleg (bonden). Beide organisaties zijn inmiddels wel op de hoogte van plannen.

Horeca

De horecavoorziening is een belangrijk onderdeel van de totaalbeleving van een theater. Het onderzoek geeft aan dat het moet worden gezien als basis voor cultureel ondernemerschap. Op dit moment is de exploitatie van de horeca in Het Speelhuis ondergeschikt aan de theaterfunctie. Dat blijft ook in de toekomst zo. Er wordt wel ingezet op verruiming van de mogelijkheden, zodat er bijvoorbeeld ook congressen kunnen worden georganiseerd. In het voorstel van het college wordt de horeca binnen de concern-constructie een zelfstandige eenheid: een Horeca BV. De horeca van de Cacaofabriek werkt op dit moment op basis van pacht.

Politiek

De Helmondse politiek was eenduidig positief over het voorgenomen plan. Ze kon zich vinden in de concern-constructie voor beide culturele instellingen. Als rode draad speelde wel bij diverse raadsleden dat het zaak is een flinke vinger aan de pols te houden. Berry Smits van Helmond Aktief stelde dat de gemeente weliswaar ‘op de achterbank terechtkomt’ en dus het maken van prestatie-afspraken zéker van cruciaal belang zal zijn.

Meerdere partijen benadrukten dat er binnen de programmering wel degelijk ruimte moet blijven voor de lokale amateurkunst. Dat zou dan zowel voor Theater Het Speelhuis als voor de Cacaofabriek moeten gelden. De raad stelde vast dat dit al was opgenomen in de randvoorwaarden die de gemeente heeft gesteld.

GroenLinks en Helmond Aktief vroegen zich af of ook het Annatheater niet in het hele plan zou moeten worden meegenomen. Wethouder Antoinette Maas (Cultuur) vond dat zeker een sympathieke gedachte en gaf aan dat ook de raad hierin een rol zou kunnen spelen. Jochem Otten, directeur Theater Het Speelhuis, kon zich hierbij aansluiten. Hij zei in gesprek te zijn met de mensen van het Annatheater met het oog op samenwerking.

Het Speelhuis (Foto: Henk van Dijk)