Wmo op de schop in Helmond: ‘Tijd voor een herijking’

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is een actueel thema in Helmond. Zo besloot de gemeente om flink te snijden in het aantal contracten met zorgaanbieders. In plaats van negentien partijen kiest de gemeente ervoor om met vijf aanbieders in zee te gaan. Het doel is om betere en meer gespecialiseerde zorg te bieden aan cliënten. “Het komt erop neer dat de samenwerking tussen zorgaanbieders beter moet, zodat de client daarvan profiteert”, zegt wethouder Harrie van Dijk.

Van Dijk heeft Zorg en Welzijn in zijn portefeuille, waar ook de WMO onder valt. “Daar ben ik heel blij mee”, stelt de wethouder. “Want het is iets waar iedereen mee te maken krijgt: zorg. De WMO is een enorme uitdaging. Er moet immers meer gedaan worden met minder geld. Terwijl we tegelijk aan de vooravond van forse bezuinigingen staan vanuit het Rijk.”

Meer met minder geld
De afgelopen jaren veranderde er veel op het gebied van zorg. Het zorglandschap van nu is anders dan dat van pakweg negen jaar geleden. Meer doen met minder geld is een hele uitdaging, want tegelijkertijd moet een verbeterslag ingezet worden. Volgens de wethouder is daarom ook een nieuwe manier van zorginkoop nodig. Snoeien in het aantal zorgaanbieders is noodzakelijk en de kwaliteit moet daarbij omhoog.

Passende zorg
De manier waarop in 2015 werd gewerkt is heel anders dan de huidige werkwijze. “We begonnen met zeven aanbieders van huishoudelijke ondersteuning en nu hebben we er negentien. Dat aantal brengen we terug naar vijf. Het streven is om passende zorg te blijven bieden, maar dan met kortere lijntjes. Het komt erop neer dat de samenwerking tussen zorgaanbieders beter moet. Zodat de client daarvan profiteert”, stelt Van Dijk.

In de nieuwe manier van zorginkoop staat de zorg rond de cliënt centraal. Het plan is om zorgpartners beter met elkaar samen te laten werken. “Er werd vooral ad hoc gewerkt, terwijl we juist een betere afstemming willen. Met minder zorgaanbieders willen we maatwerk bieden. We willen met partijen werken met een signaleringsfunctie. Wanneer ze merken dat er iets aan de hand is, moeten ze dat laten weten aan andere partijen. Zodat die daar vervolgens op in kunnen spelen. Die samenwerking is belangrijk”, zegt de wethouder.

Essentie
Het opzetten en verfijnen van een samenwerking tussen zorgaanbieders is het doel. “Het bijeenbrengen van verschillende organisaties die hetzelfde doel dienen, dat is de essentie. Zorgaanbieders moeten om de mensen heen staan”, aldus Van Dijk.

Sneller handelen is daarbij noodzakelijk. En dat kan volgens de gemeente door kortere lijntjes te creëren. Ook meer verantwoordelijkheden bij minder partijen leggen moet de cliënten beter kunnen helpen. Van Dijk: “Innovatie is hierbij belangrijk. De vijf partijen waarvoor we kozen zijn in staat om samen te werken met andere organisaties en durven hun nek uit te steken. Ze willen een kwaliteitsslag slaan ten gunste van de client.”

Eigenwaarde
Het is belangrijk om ook te kijken naar de mogelijkheden van de zorgbehoevende. “Denken in onmogelijkheden is slecht voor de eigenwaarde van cliënten. Door samen met de client te kijken naar wat wél kan, ontstaat een win-winsituatie. We willen een toekomstbestendige samenwerking opzetten, die mensen op de lange termijn echt helpt. Ad hoc oplossingen doen dat niet”, verduidelijkt de wethouder.

Duurzaamheid
Er zijn negentien zorgaanbieders actief. Dat worden er vijf en van de rest wordt afscheid genomen. Er is daarbij niet over een nacht ijs gegaan, stelt Van Dijk: “We keken naar organisaties die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan en hun bedrijfsvoering op orde hebben. De cao moet op orde zijn en ze moeten goed voor hun personeel zorgen. Ook het bieden van continuïteit is een belangrijke eis die we aan onze partners stellen.”

Aanbesteding
Er is gekozen voor een aanbesteding. Negen van de negentien partijen schreven zich in en uiteindelijk viel de keuze op vijf partijen. Deze hadden onder meer het beste plan van aanpak en konden vraag-gestuurd aan het werk. “Met deze vijf aanbieders willen we de transitie op gang brengen, zodat we in de toekomst kwalitatieve zorg kunnen blijven bieden”, vertelt Van Dijk.

Impact
Van negentien naar vijf aanbieders gaan is een grote stap. Een stap met impact. “Er zijn nog niet veel bezorgde telefoontjes binnengekomen. Maar de bellers die contact met ons opnamen zijn ongerust. Ze vrezen hun vertrouwde hulp kwijt te raken”, stelt de wethouder. Er wordt volgens hem hard gewerkt aan een passende oplossing. Het is de bedoeling dat zorgmedewerkers van niet-gecontracteerde zorgaanbieders, als zij dat wensen, zoveel mogelijk overstappen naar gecontracteerde partijen.

Overstap
Voor de aanbesteding waren er in het hele voortraject gesprekken met alle partijen. Ook worden één-op-één-gesprekken gevoerd met alle partijen. Ook met degenen die afvallen. “Als gemeente nemen we onze verantwoordelijkheid. Zo faciliteren en coördineren wij. Maar de besluiten liggen uiteindelijk bij de werkgevers. We blijven met hen in gesprek”, zegt Van Dijk.

De komende tijd staat in het teken van de transitie van negentien naar vijf zorgaanbieders. Een hele uitdaging volgens de wethouder. “De switch zorgt voor onrust, omdat het nieuw is. Het is nu zaak om zo goed mogelijk te informeren en de migratie zo soepel mogelijk te laten verlopen. Als deze overgangsfase is afgerond, moet de rust uiteindelijk terugkeren. En zullen cliënten vervolgens merken dat ze beter geholpen worden. Er moet beter op hun zorgbehoeftes worden ingespeeld”, benadrukt de wethouder.

Herijking
Niet-gecontracteerde partijen waarvan de gemeente afscheid neemt, hebben geen recht op een transitievergoeding. “Als gemeente streven we naar een sociale basis die ervoor zorgt dat mensen zo lang mogelijk kunnen blijven meedoen in de samenleving. Indien nodig wordt zo efficiënt mogelijk passend maatwerk geboden. Ook de inkoop van huishoudelijke ondersteuning wordt daarop afgestemd”, zegt Van Dijk.

De focus van die ondersteuning ligt volgens de wethouder op het bieden van kwalitatieve hulp die dichtbij en laagdrempelig is: “Een onderdeel daarvan is het toewerken naar een wijkgerichte aanpak. Door gezamenlijk op te trekken, kunnen de krachten gebundeld worden. En kunnen de beste oplossingen worden gevonden voor de inwoners. In negen jaar is er veel veranderd. De tijd is rijp voor een nieuwe visie en koers die beter aansluiten op de zorgbehoefte. Een herijking is dus nodig.”

Lees ook: Zorgaanbieder letterlijk ziek van Wmo-beleid gemeente Helmond
                 FNV-Wmo-begeleider luidt noodklok zorgverlening gemeente Helmond

Foto: Dit is Helmond